از تهران تا آلماتی؛ گام بلندی دیگر در مسیر دیپلماسی اقتصادی

به گزارش گروه رسانه ای “برای ایران” به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، صبح پنجشنبه (۱۱ بهمن ماه) دکتر محمدرضا عارف، در صدر هیاتی بلندپایه و به دعوت نخست وزیر قزاقستان عازم آلماتی شد. این اولین سفر یک مقام بلندپایه ایران به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا پس از عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. سفری که هدف ویژه‌ای را دنبال می‌کرد، ارتقا سطح همکاری‌های اقتصادی و افزایش ارتباطات اقتصادی بخش خصوص ایران با کشورهای همسایه و منطقه.

دکتر محمدرضا عارف پیش از عزیمت به قزاقستان در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار کرد که همفکری و رایزنی برای گسترش همکاری‌ها در همه زمینه‌ها از مهم‌ترین اهداف این سفر است. اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران توسعه روابط با همه کشورهای همسایه، آسیا و اوراسیا است که در حوزه تمدنی مشترک ایران قرار دارد.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به با تلاش‌های انجام شده در مهرماه سال جاری در راستای تایید عضویت ناظر جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت که در این سفر ظرفیت‌های همکاری با کشورهای همسایه و اوراسیا به اشتراک گذاشته خواهد شد و از ظرفیت‌های آنان نیز برای تقویت همکاری‌ها استفاده خواهیم کرد. در کنار این اجلاس، اجلاس فناوری و علمی برای به‌کارگیری فناوری‌های نوظهور برگزار می‌شود که راهبرد ایران و کشورهای دوست و همسایه بهره‌گیری حداکثری از این فناوری‌های نوین به ویژه هوش مصنوعی است. آمادگی داریم دستاوردهای کشورمان را با کشورهای منطقه دوست و اوراسیا به اشتراک بگذاریم.

وی دیدار و گفت‌وگو با بازرگانان و فعالان اقتصادی مقیم قزاقستان را از دیگر اهداف سفر خود به آلماتی برشمرد و گفت: در تبادل نظر با فعالان اقتصادی به دنبال آن هستیم که با چه سازوکاری از ظرفیت آنها نه تنها در قزاقستان بلکه در منطقه و اوراسیا برای سرمایه‌گذاری داخلی و تامین نیازهای تجاری استفاده کنیم. شرایط منطقه و روند تعاملات ایجاب می‌کند که چنین نشست‌هایی تشکیل شود تا این حوزه تمدنی با جمعیت بالای ۲۰۰ میلیون نفر در فضای صمیمانه از امکانات یکدیگر استفاده کنند و باور داریم این امکانات پاسخگوی نیازهای همه کشورهای منطقه است.

دکتر عارف در پایان گفت: در راستای تعاملات منطقه‌ای اجلاس نخست وزیران کشورهای حاشیه دریای خزر در تهران برگزار می‌شود که فرصتی مناسب برای توسعه روابط است.

دیدار با اولژاس بکتنوف؛ نخست وزیر قزاقستان/ ضرورت ارتقا سطح همکاری‌های اقتصادی

ظهر پنجشنبه هواپیمای حامل معاون اول رئیس‌جمهور به فرودگاه بین‌المللی آلماتی نشست و معاون نخست وزیر قزاقستان و مقامات ارشد این کشور به استقبال دکتر عارف و همراهان آمدند. اولین برنامه دکتر محمدرضا عارف دیدار و گفت‌وگو با نخست وزیر قزاقستان بود.

دکتر عارف در این دیدار با اشاره به اشتراکات فرهنگی و تمدنی دو کشور بر ضرورت ارتقاء سطح همکاری اقتصادی و تجاری دو کشور و فعال‌تر شدن کمیسیون‌های مشترک تاکید کرد.

معاون اول رئیس‌جمهور ایران ضمن دعوت از نخست وزیر قزاقستان برای شرکت در اجلاس خزر که اواخر بهمن‌ماه در تهران برگزار می‌شود، به زمینه‌های توسعه همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های فرهنگی و گردشگری اشاره کرد.

دکتر عارف همچنین با اشاره به پیشرفت کشور ایران در حوزه فناوری اطلاعات گفت: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تجربیات خود را در زمینه فناوری‌های نوظهور به کشورهای همسایه منتقل کند. نخست وزیر قزاقستان نیز در این دیدار با تبریک سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران بر تقویت کمیسیون‌های مشترک دو کشور تأکید کرد.

دیدار با رومن گلوچنکو؛ نخست وزیر بلاروس/ دست‌ بخش خصوصی ایران را در دست بخش خصوصی بلاروس بگذاریم

دکتر محمدرضا عارف عصر روز پنجشنبه به وقت محلی با رومن گلوچنکو، نخست وزیر بلاروس دیدار کرد.

دکتر عارف در این دیدار با تاکید بر اینکه باید از فرصت اجلاس‌ها و پیمان‌های مهم منطقه‌ای و بین‌المللی همانند اتحادیه اوراسیا برای ارتقاء همکاری‌های تجاری و اقتصادی به ویژه بخش خصوصی کشورهای منطقه به خوبی استفاده کنیم، تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران به دنبال تقویت روابط و مناسبات همه جانبه با کشورهای دارای اشتراکات سیاسی، فرهنگی و تاریخی است.

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین بر ضرورت تقویت و فعال‌تر شدن  کمیسیون مشترک همکاری‌های دو کشور برای پیگیری و  اجرای موافقتنامه‌های فی مابین تاکید کرد. برای ماندگاری روابط تجاری دو کشور نقش بخش خصوصی بسیار مهم است و باید هر دو طرف زمینه‌ها را برای فعالیت بخش خصوصی دو کشور فعال کنند. جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر جوانان تحصیلکرده تجربه خوبی در زمینه  شرکت‌های دانش بنیان و فناوری‌های نوین به دست آورده است و آماده توسعه، تبادل و انتقال تجارب ارزنده شرکت‌های دانش بنیان ایرانی به بلاروس هستیم.

رومن گلوچنکو، نخست وزیر بلاروس در این دیدار با بیان اینکه باید از فرصت اتحادیه اوراسیا برای بهبود روابط کشورهای عضو استفاده کنیم، تصریح کرد: کمیسیون مشترک همکاری‌های ایران و بلاروس با موفقیت برگزار شده است و حجم معاملات و مبادلات تجاری و اقتصادی دو کشور  باید در شان روابط بالای سیاسی ارتقاء یابد. عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو ناظر در اتحادیه اوراسیا را تبریک می‌‌گویم. حضور جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اوراسیا به غنای اقتصادی و سیاسی این اتحادیه کمک شایانی می‌کند.

دیدار با جمعی از تجار و فعالان اقتصادی در قزاقستان / گره‌گشایی از بخش خصوصی به جای مچ‌گیری

شامگاه پنجشنبه دکتر عارف با تجار و فعالان اقتصادی ایرانی در قزاقستان دیدار و گفت‌وگو کرد. نشستی دوطرفه که فعالان اقتصادی ایرانی در آن به بیان دغدغه‌ها، مسائل و مشکلات خود پرداختند و راهکارهای حل آنها را مطرح کردند.

دکتر محمدرضا عارف گفت که در زمینه سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی هیچ راهی جز حضور در اتحادیه‌ها و پیمان‌های مهم منطقه‌ای نداریم. در این مسیر به این نتیجه رسیدیم که در کنار روابط دوجانبه باید در اتحادیه‌های منطقه‌ای حضور جدی داشته باشیم.

تلاش‌های ایران برای عضویت در اوراسیا به لایحه تجارت آزاد منجر شد

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اولین سفر خود برای ارائه پیشنهاد عضویت و حضور ایران در سازمان همکاری شانگهای به عنوان اولین مقام ایرانی در زمان دولت اصلاحات، ادامه داد: در سازمان اکو به دلیل برخی رقابت‌ها با چند کشور، موفق نشدیم این رقابت‌ها را به رفاقت تبدیل کنیم؛ در نتیجه از ظرفیت اکو به خوبی بهره نبردیم.

دکتر عارف با تاکید بر اینکه در عضویت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اوراسیا هیچ مشکل سیاسی نداریم و بسیار خوب از حضور ایران استقبال کردند، گفت: نتیجه تلاش‌های ایران برای عضویت در اوراسیا به لایحه تجارت آزاد منجر شد که اقدامی بسیار ارزشمند است که در یک طرف ایران و در طرف دیگر کشورهای عضو اوراسیا قرار دارند و این موافقتنامه در مجلس شورای اسلامی نیز  تصویب شده است و پس از تایید نهایی توسط شورای نگهبان ابلاغ خواهد شد که بر این اساس موانع و مشکلات بر سر راه تجارت با کشورهای اوراسیا حل می‌شود.

آغاز مسیر احترام به سرمایه‌گذار و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی داخلی و نخبگان اقتصادی خارج از کشور

دکتر عارف با اشاره به مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد کشور برای رسیدن به هدف رشد ۸ درصدی و کاهش نرخ تورم و بیکاری، گفت: اگر دولت بخواهد همانند برنامه‌های توسعه قبلی تصدی‌گری کند، به اهداف خود نمی‌رسیم؛ دولت وظیفه فراهم کردن ابزار، رفع مشکلات و تسهیلگری در مسیر فعالیت بخش خصوصی را به عهده دارد و امروز این راهبرد در برنامه هفتم توسعه پیگیری می‌شود. باید از توان و ظرفیت بخش خصوصی داخلی و تجار و نخبگان اقتصادی خارج از کشور با شرایط اطمینان‌بخش استفاده کنیم که سرمایه‌گذار مطمئن شود، سرمایه‌اش محترم است و برای حضور در فعالیت اقتصادی کشور به میدان بیاید؛ این مسیر در دولت وفاق ملی آغاز و خوشبختانه به خوبی استقبال شده است.

بهره‌گیری از توانایی‌های بخش خصوصی، راهبرد دولت برای مقابله با تحریم‌ها

معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه امروز این نگاه حاکمیت دارد که برای حضور بخش خصوصی در اقتصاد کشور، در صورت لزوم قوانین و مقررات بازنگری شود، افزود: نگاه در دهه ۶۰، اقتصاد دولتی و تمرکزگرایی بود که از بخشی از نگاه‌های حاکم در اوایل انقلاب نشأت می‌گرفت که با ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی این بن بست شکسته شد و بخش خصوصی در هر طرح که توان حضور داشت در چهارچوب ضوابط و مقررات برای فعالیت اقتصادی پررنگ حضور پیدا کرد. هدف دولت چهاردهم گره‌گشایی و نه مچ‌گیری از بخش خصوصی است. حضور جدی و پررنگ در محافل بین‌المللی، پیمان‌های منطقه‌ای و همچنین بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توانایی‌های بخش خصوصی از جمله راهبردهای دولت چهاردهم برای مقابله با تحریم‌ها است.

راهکارهای مقابله با این تحریم‌ها را پیدا کردیم

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به دغدغه‌ها، مسائل و مشکلات فعالان اقتصادی ایرانی حاضر در قزاقستان تاکید کرد: بخشی از این مسائل به شرایط اقتصادی، تحریم‌های تحمیلی و موانع در این مسیر مربوط است که کشورهای غربی به ناحق و ظالمانه به ایران تحمیل کرده‌اند و کشورهای غربی با اعمال تحریم‌ها و رفتار ظالمانه به دنبال بهانه‌های سیاسی هستند. کشورهای غربی از فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر حرام اعلام کردن ساخت سلاح هسته‌ای به خوبی آگاه هستند؛ اما به‌دلیل اینکه می‌خواهند دست‌درازی‌های از دست رفته گذشته خود در ایران را بار دیگر به دست بیاورند، به این فتوا توجه نمی‌کنند؛ اما بدانند که ما هیچگاه تسلیم نشدیم و راهکارهای مقابله با این تحریم‌ها را پیدا کردیم.

معاون اول رئیس‌جمهور تصریح کرد: یکی از راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در مقابله با نظام تحریم‌ها توسعه و فعال کردن کریدورها است که در جلسات مختلف برای حل مسائل آن بحث و بررسی می‌شود.

دکتر عارف به اشتراکات فراوان فرهنگی و حوزه تمدنی مشترک منطقه اشاره کرد و گفت: ملت‌های منطقه احساس نزدیکی با ملت ایران دارند و این دیدگاه‌های مشترک، زمینه‌های فراوانی برای همکاری، همفکری و رسیدن به یک ویژگی مشترک برای مسائل مشترک فراهم می‌کند. پس از فروپاشی شوروی سابق از ظرفیت‌های کشورهای منطقه آسیای میانه غفلت کردیم. هیچگاه به صورت جدی حمایت‌های لازم از بخش خصوصی را به عمل نیاوردیم، کشورهایی که برنامه درازمدت برای حمایت از بخش خصوصی داشته‌اند، توانسته‌اند جایگاه خود را در منطقه محکم کنند.

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین بر ضرورت ارائه محصولات با کیفیت و بسته‌بندی در سطح بین‌المللی برای حضور کالاهای ایرانی در منطقه تاکید کرد.

کشورهایی که در حوزه تمدنی ایران هستند، فصل مشترک ما می‌شوند

دکتر عارف افزود: به هر یک از کشورهای منطقه که سفر می‌کنیم عکسی از برجستگان ایرانی می‌بینیم و آنها می‌گویند این دانشمندان از ما هستند، بخشی از آنان در حوزه تمدنی ایران هستند و فصل مشترک ما می‌شوند که منافع و دیدگاه‌های مشترک داریم و این نگاه به مرور زمان بین مسئولان جا افتاد که سمرقند و بخارا با اصفهان و شیراز فرقی ندارد و باید از این فرصت استفاده کنیم.

وی با ذکر خاطره‌ای از زمان تصدی ریاست دانشگاه تهران ادامه داد: از زمانی که ریاست دانشگاه تهران را به عهده داشتم و در زمان حضور در کشورهای منطقه همان استقبالی از من به عمل می‌آمد که در زمان تصدی معاون اولی به این کشورها داشتم و همه آن کشورها روی دانشگاه‌های ایرانی تعصب خاصی دارند و این سرمایه ارزشمند معنوی را باید حفظ کنیم.

دیدار با ادیل بک قاسم علی اف، نخست وزیر قرقیزستان/ اعتقاد راسخ ایران به توسعه روابط به قرقیزستان

صبح روز جمعه (۱۲ بهمن) دکتر محمد رضا عارف در محل اقامتش با نخست وزیر قرقیزستان دیدار و گفت‌وگو کرد.

معاون اول رئیس‌جمهور ایران در این دیدار با اشاره به روابط گسترده ایران در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و حمل‌و‌نقل با قرقیزستان، گفت که باید در زمینه‌های علمی و فناوری همکاری‌های جدی داشته باشیم و همچنین با توجه به اهمیت توسعه روابط با قرقیزستان، علاوه بر  پیگیری موافقتنامه‌ها و یاداشت تفاهم‌نامه‌ها، فعال‌تر شدن کمیسیون همکاری‌های مشترک دو کشور مورد انتظار است.

دکتر عارف حضور ایران و قرقیزستان در سازمان‌ها و پیمان‌های مهم منطقه‌ای همانند سازمان همکاری شانگهای، اکو و اتحادیه اوراسیا را فرصتی مناسب برای توسعه و تعمیق روزافزون روابط دو کشور دانست و بر ضرورت ارتقاء سطح مبادلات اقتصادی دو کشور تأکید کرد.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اشتراکات فرهنگی دو کشور تاکید کرد که این اشتراکات می‌تواند به افزایش رایزنی‌های دو کشور درخصوص مسائل منطقه منجر شود.

دکتر عارف با بیان اینکه برخی کشورهای غربی می‌خواهند با ابزار حقوق بشر رقیب خود را از صحنه خارج کنند، بر ضرورت تقویت مواضع مشترک دو کشور در مجامع بین‌المللی تاکید کرد و در ادامه از نخست وزیر قرقیزستان برای شرکت در اجلاس خزر به عنوان مهمان ویژه که در ۱۸ فوریه در تهران برگزار می‌شود، دعوت کرد‌.

ارزیابی مثبت قرقیزستان از عضو ناظر بودن ایران در اوراسیا

نخست وزیر قرقیزستان هم در این دیدار با تبریک سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران به مردم و دولت ایران، تصریح کرد: قرقیزستان اهمیت زیادی برای تقویت روابط دوستانه با جمهوری اسلامی ایران قائل است و آماده گفت‌وگو سازنده در هر سطحی با طرف‌های ایرانی هستیم. دو کشور پتاسیل بسیار عالی برای تقویت همکاری‌های تجاری و اقتصادی دارند. امیدواریم سرمایه‌گذاری ایران در قرقیزستان افزایش یابد که در این راستا  باید کمیسیون همکاری‌های مشترک دو کشور تقویت شود. روابط ایران در درچارچوب اوراسیا رو به رشد بوده است و همه کشورهای عضو این اتحادیه علاقه‌مند به گسترش روابط همه جانبه با جمهوری اسلامی ایران هستند و قرقیزستان نیز عضویت ناظر ایران را مثبت ارزیابی می‌کند و معتقدیم عضویت ایران به تقویت تجارت منطقه‌ای و روابط ایران با کشورهای عضو منجر می‌شود.

سخنرانی در در مرکز همکاری‌های تجاری «آتاکیت» / بازدید از نمایشگاه طرح‌های دیجیتالی

دومین برنامه معاون اول رئیس‌جمهور در دومین روز سفرش به قزاقستان، حضور در مرکز همکاری‌های تجاری «آتاکیت» بود. دکتر عارف در حاشیه همایش دیجیتال آلماتی ۲۰۲۵ از نمایشگاه طرح‌های دیجیتالی بازدید از نمایشگاه طرح‌های دیجیتالی بازدید کرد.

پیشنهادات ۵ گانه ایران در همایش “آلماتي ديجيتال ۲۰۲۵”

دکتر محمدرضا عارف در این بازدید بر ضرورت معرفی دستاوردها و پیشرفت‌های حوزه فناوری و هوش مصنوعی شرکت‌های دانش بنیان ایرانی به کشورهای منطقه و اتحادیه اوراسیا تاکید کرد. در این نمایشگاه ۲۰۰ غرفه از کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا با تمرکز بر هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته به عرضه و معرفی محصولات خود می‌پردازند.

پس از این بازدید معاون اول رئیس‌جمهور به سخنرانی در همایش “آلماتي ديجيتال ۲۰۲۵” پرداخت.

دکتر محمدرضا عارف در نطقش به پیشنهاداتی همچون اتصال زیر ساخت‌های ارتباطی، یکپارچگی قوانین و تسهیل مقررات حوزه اقتصاد دیجیتال، همکاری در ایجاد و توسعه سکوهای مشترک، مقابله با یکجانبه‌گرایی برای حاکمیت بر حوزه دیجیتالی و اقتصاد هوش مصنوعی و همکاری در توسعه محصولات دیجیتالی مشترک و ابزارهای هوش مصنوعی برای بهره‌برداری از توان و ظرفیت‌های کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در توسعه همکاری‌ها در حوزه اقتصاد دیجیتال اشاره کرد.

دکتر عارف تاکید کرد که اکنون زمان آن رسیده است که ایران و کشورهای منطقه، با یکپارچگی و همکاری، پایه‌های یک عصر دیجیتال و صنعتی جدید را بنا کنند.

متن کامل سخنرانی دکتر محمد رضا عارف را در همایش ” آلماتی، دیجیتال ۲۰۲۵” اینجا بخوانید:

سخنرانی در اجلاس نخست وزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا

دکتر محمدرضا عارف عصر جمعه به وقت محلی در اجلاس نخست وزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا که در آلماتی پایتخت قزاقستان برگزار شد، تصریح کرد: دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران اهمیت روزافزونی برای سازوکارهای منطقه‌ای و چندجانبه قائل است و ایران به نوبه خود آمادگی دارد همکاری‌ها را در حوزه‌های کلیدی همچون انرژی، فناوری‌های نوین، ترانزیت و مواصلات گسترش دهد.

معاون اول رئیس‌‌جمهور که به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران برای نخستین‌بار در موقعیت کشور ناظر در این نشست سخنرانی می‌کرد، اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد برای حمایت از تعاملات تجاری در چارچوب منطقه آزاد تجاری فی‌مابین، علاوه بر ایجاد کریدور ایران-اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ارائه تسهیلات لازم برای روان‌سازی تجارت در بین ۶ کشور عضو منطقه اوراسیا، ظرفیت‌های ترانزیتی بنادر جنوبی در خلیج‌فارس و دریای عمان را برای اتصالِ کشورهای محصور در خشکیِ عضو اتحادیه به بازارهای جهانی تقویت کند.